mahometanizm, muzułmanie, religie, historia, Muhammad, Mahomet

Zapewne tak jak każdy słyszałaś/eś niestworzone rzeczy o tym złym islamie. Cywilizacji śmierci, która chce zniszczyć Europę. A nie, to gender. Chyba. Islam zdaniem większości polega na niewoleniu kobiet (pewnie dlatego stwierdza, że ludzie są sobie równi), mordowaniu gejów (oparte na biblii), karze zabijać chrześcijan i żydów (dlatego muzułmanie w średniowieczu kazali im tylko płacić haracz) i nie ma nic wspólnego z takimi religiami jak chrześcijaństwo i judaizm (z których się wywodzi).

Islam to religia monoteistyczna, objawiona i uniwersalna. Oferuje wyznawcy całą kulturę, prawodawstwo, sztukę. Pod tym względem jest bardzo konkretna i życiowa. Jego podstawą jest pięć filarów, obowiązków muzułmanina uznawanych przez islam sunnicki:

szahada
salat
zakat
saum
hadżdż

Historia

Zaczynamy podróż w czasie. Cel: szósty wiek naszej ery. Arabowie to lud koczowniczy, zajmujący ok. 3 mln km² Półwyspu Arabskiego, obszar głównie pustynny. Istnieją pewne ośrodki miejskie, choć Arabowie to głównie dumni Beduini. W trudnych warunkach człowiek nie przetrwa sam jeden, dlatego łączą się rody, klany i plemiona, mając silną więź solidarności grupowej – asabijja. Pielęgnują nasab – wiedzę genealogii. Lud ten ma skłonność do krasomówstwa i kocha poezję. Ceni u siebie muruwwa – dzielność, podobną nieco do greckiej arete. Składają się na nią dzielność, gościnność, wspaniałomyślność, wymowność. Majątkiem Arabów są wielbłądy, a bogaci rycerze pustyni mieli konie. Ośrodkiem ich życia religijnego oraz handlowego jest Mekka, gdzie znajdowała się świątynia Al-Kaby – Arabowie wyznają politeistyczną religię. Ich najważniejszym bogiem jest Allach ar-Rahman. Miłosierny. Wśród Arabów żyją też żydzi i chrześcijanie, zwłaszcza w południowo-zachodniej części Arabii.

Poszczególne plemiona walczą ze sobą. Nie ma jednego narodu arabskiego.

Mahomet należał do plemienia Kurajszytów, był z rodu Haszymitów. Ród ten współzawodniczył z Banu Umajja – kupcami, którzy zajmowali się też ochroną karawan przybywających do Mekki. Banu Haszim skłaniali się ku pobożności, chętnie oddawali się polowaniu i sztuce rycerskiej. Mahomet urodził się w 570 roku, po śmierci swojego ojca. Wkrótce zmarła też jego matka i trafił pod opiekę stryja – Abu Taliba. Wychowywała go beduińska mamka, dzięki czemu poznał życie Beduinów, pasąc wielbłądy. W wieku 23 lat wstąpił na służbę do wdowy Chadidży. Wkrótce czterdziestoletnia Chadidża została żoną Mahometa. Małżeństwo opisywane jest jako szczęśliwe. Mieli trzech synów, którzy zmarli we wczesnym dzieciństwie, a z czterech córek tylko Fatima zostawiła potomstwo. Ba, zostawiła całą dynastię Fatymidów.

Mahomet miał lubić odosobnienie i często przebywać w grocie Hira w pobliżu Mekki. Tam przeżył pierwsze objawienie ok. 610 roku. Objawienia przekazywał mu Dzibril i powtarzały się już do końca życia. Mahomet miał wątpliwości, czy objawienia pochodzą od boga. Naradził się więc z żoną, a Chadidża uwierzyła w autentyczność wizji. Dlatego Mahomet zdecydował się wystąpić publicznie jako prorok.

Chadzidża była pierwszą muzułmanką, kolejnymi byli krewni i bliscy Mahometa, potem zaś mieszkańcy Mekki. Początkowo jego działalność nie była problemem, ale gdy zaczął potępiać czczenie bożków i głosić zasady demokratyczne jak równość ludzi, arystokracja zwróciła się przeciwko niemu. Część muzułmanów uciekła do Etiopii – to tzw. mała hidżra – ale nie Muhammad; on miał opiekę dwóch wujów, w tym głowy rodu Haszymitów. Niestety, pozostali Kurajszyci zbojkotowali ten ród. Nie handlowali z nimi i nie zawierali małżeństw. Osłabiło to Haszymitów, ale przetrwali. Sytuacja Mahometa pogorszyła się, kiedy w roku 619, w odstępie zaledwie kilku dni, zmarli wspierający go Chadidża i Abu Talib. Głową rodu Haszymitów został teraz wrogi bratankowi Abu Lahab, który przestał chronić wyznawców islamu.

Muhammad próbował osiedlić się w Taifie. Nie udało się, więc wybrał Jasrib. Później nazwano to miasto Madinat an-Nabi – Miasto Proroka, stąd polskie Medyna. Mahomet z Abu Bakrem opuścił Mekkę 24 września 622 roku jako ostatni. Data emigracji, czyli hidżry, wyznacza początek islamu.

W Medynie zaistnieli muzułmanie połączeni religijnym braterstwem. Islam to przecież religia równości, braterstwa i sprawiedliwości. Nie było już miejsca na klany czy ważne rody. Wkrótce zbudowano tam pierwszy meczet.

Al-Kaba nadal była święta dla tych ludzi, musieli więc zdobyć Mekkę. Doszło do szeregu starć wojennych. Dopiero po ponad 5 latach Mahomet poczuł się dość silny, by negocjować z mekkańczykami. Osiągnął duży sukces dyplomatyczny, pertraktował z przedstawicielami Kurajszytów jak równy z równym, ale nie udało mu się wrócić do Mekki na stałe, mimo że ją odwiedził.

W ósmym roku hidżry mekkańczycy sami kłócili się ze sobą, a Mahomet wkroczył do miasta bez trudności. Pociągnęło to za sobą szereg nawróceń, prawie wszyscy mekkańczycy przyjęli islam.

Mahomet zmarł 8 czerwca 632 roku. Nie zostawił żadnej informacji o swoim następcy.

Na czele muzułmanów stanął wtedy Abu Bakr, przyjmując tytuł kalifa – następcy. Był to jakby triumwirat: Abu Bakr, Umar Ibn al-Chattab i Abu Ubajda. Beduini bez Muhammada odrzucali islam lub odmawiali płacenia podatku. Do tego trzeba było przygotować nie tylko obronę od zewnątrz, ale i ekspansję w kierunku Syrii i Bizancjum. Pojawili się fałszywi prorocy, niby następcy Mahometa. Abu Bakr wytrzymał tylko dwa lata, ale za to wyznaczył następcę – Umara. Został on wzorem kalifa; wybitny mąż stanu, dzielny wódz, znakomity organizator państwa i człowiek prawy. Przed swoją śmiercią wyznaczył 6 elektorów, którzy mieli wskazać następnego kalifa. Wybrali oni Usmana z rodu Umajja. Był to człowiek słaby i nienadający się do władzy, ale za to pobożny. Za jego panowania spisano Koran. Są to objawienia Mahometa przekazywane wcześniej ustnie. Księga ma 114 sur, rozdziałów. 90 powstało w Mekce, 24 w Medynie.

Niebawem pojawiły się niesnaski w łonie wpływowych kół, wrogo nastawionych do kalifa. Do walk politycznych wmieszała się A'isza, wdowa po proroku. W rezultacie wojny cywilnej i rozruchów Usman został zamordowany, a kalifem został Ali, zięć proroka, mąż Fatimy. Nie znalazł jednak powszechnego uznania i jego panowanie to czas zamieszek oraz walk.

Gdy Ali utracił grunt pod nogami, Mu'awija został obwołany przez Syryjczyków kalifem, których gubernatorem mianował go Umar. Dał on początek dynastii Omajjadów, co zakończyło kalifat wybieralny. Pojawiły się dwa nowe odłamy w islamie: charydżytyzm głoszący zasady demokracji i szyici, zwolennicy Alego, sądzący, że najlepszymi kalifami będą krewni proroka, reszta, tj. większość muzułmanów to sunnici. W islamie zakończył się okres jedności. To było czterech kalifów sprawiedliwych.

Kiedy zabrakło Muhammada, islam nadal się rozwijał, toczono ostre dyskusje i pojawiły się ruchy dysydenckie. Powstała szkoła wolnomyślicieli – mutazila i system teologii ortodoksyjnej sunnickiej – aszaryzm. Pierwsze główne tendencje pojawiały się już za Omajjadów. Przedmiotem dyskusji było np. to, ile znaczy wiara, a ile czyny. Zdaniem murdżiitów wierzący, który źle żyje, jest lepszy od cnotliwego niewiernego. Innym problemem był wolna wola i wszechmoc Boga. Badacze sądzą, że Mahomet skłaniał się ku wolnej woli w Mekce, a ku fatalizmowi w Medynie, dlatego w Koranie są różne treści na ten temat.

Żony proroka

Dopóki żyła Chadidża, Muhammad był monogamistą. Jednak, po jej śmierci miał wiele żon. Mówi się o przywileju proroczym – zwykły muzułmanin nie powinien sobie pozwalać na posiadanie tylu żon. Były to małżeństwa z rozsądku. Sauda bint Zamara była starszą wdową po pewnym uchodźcy do Etiopii, a Mahomet poślubił ją, by jego córki miały matkę. W Medynie już poślubił A'iszę, córkę Abu Bakra, swoją ukochaną żonę. Potem poślubił jeszcze Hafsę, córkę Umara. Następnie poślubił rozwódkę Zajnab, której poprzednim mężem był jego adoptowany syn Zajd. Po bitwie pod Uhud poślubił Umm Salma, wdowę po innym uchodźcy, a potem dwie Żydówki, Rihannę i Safiję. Umm Habiba była córką Kurajszyty Abu Sufjana i wdową po uchodźcy. Majmuna była bratową al-Abbasa, jego stryja i ciotką Chalida ibn al-Walida. W chwili śmierci Mahomet miał cztery prawowite żony.

Ciekawostka o Mahomecie

Imię Muhammad znaczy wychwalany, sławiony – w domyśle przez Allacha. Czasami podaje się to imię w formie Ahmad – znaczy to bardziej chwalony, przymiotnik w stopniu wyższym.

Zasady islamu

Podstawą dla muzułmanina jest iman, czyli wiara, za nią ihsan i islam, które razem tworzą din. Pierwszy, najważniejszy dogmat to jeden, jedyny bóg Allach (al-ilah przy czym rdzeniem jest il, a grafika z Lech->Lach->Allach i Lech->Lach->PoLach->Polak była stworzona dla beki). Nie wolno dodawać mu towarzyszy, nie wolno dzielić go na trzy osoby. Jest jeden. Ma za to 99 epitetów, które wraz z imieniem dają 100. Wszechpotężny, wystarczający sobie, wieczny, żyjący... Allach stworzył świat i człowieka – za to ostatnie zwłaszcza jest wychwalany w Koranie. Człowiek w przeciwieństwie do świata nie jest stworzony z niczego, a z materii na obraz i podobieństwo Boga, który tchnął w niego duszę. Stworzenie nas to przejaw bożej potęgi i dobroci. Człowiek jest jednak chciwy, słaby i niewdzięczny, dlatego odchodzi w zabłądzenie z prostej drogi. Przed końcem świata zwłaszcza wzrośnie bezbożność. Świątynia Mekki zniknie, Koran będzie zapomniany, szatan będzie zbierał obfite żniwo. Przez czterdzieści dni będzie panować jakiś Antychryst (Bielawski podał to w cudzysłowie, ale nie wyjaśnił, jakie słowo byłoby lepsze) i zniszczy ziemię, ale po jego zabójstwie na krótki czas zapanuje miłość i szczęśliwość.

Modlitwa rytualna to pewien zespół gestów i słów, rygorystycznie ustalonych. Choć jest wzmiankowana w Koranie, w swej formie aktualnej była prawdopodobnie ustalona po dacie hidżry. Należy ją odmawiać o świcie, w południe, po południu, o zachodzie słońca i w nocy. Trudno powiedzieć, kiedy ustalono taką liczbę modlitw. Ważna jest wiara w proroków i księgi objawione. Prorok jako człowiek wybrany przez Boga jest ważniejszy od anioła, jest święty. Ich misją jest przekazywanie i przypominanie prawdy objawionej przez Allacha. Mogą czynić cuda, jednak Mahomet zdecydował się tylko na jeden cud – objawienie Koranu. Tradycja przypisuje mu ich więcej, czyni z niego świętego, czemu sam Mahomet się sprzeciwiał. Sufizm tworzy wokół niego, człowieka doskonałego, teorię mistyczną. Prorocy islamu to m.in.:

Adam;
Noe;
Abraham;
Mojżesz;
Jezus;
Muhammad;
Dawid;
Jakub;
Józef;
Job;
Eliasz.

Czyny każdego, spisane przez aniołów stróżów, będą ważone na wadze. Potem ludzie będą przechodzić po moście cienkim jak włos, rozwieszonym nad piekłem. Mahomet wstawi się za grzesznikami, a Allach przebaczy, komu zechce. Najsurowszy będzie dla politeistów.

Piekło ma siedem kręgów, a na ostatnim piętrze znajdują się kocioł wrzącej smoły i studnia bez dna oraz rośnie drzewo zakkum. Jego kwiaty to głowy demonów. W samym Koranie nie ma wiele opisów cierpień w piekle, dopiero później powstały takie opowieści. Jest jakaś przestrzeń między piekłem a rajem, bliżej nieokreślona. Dżanna zaś to raj, opisany bardzo materialnie i zmysłowo. Egzegeci muzułmańscy od dawna widzą w tych opisach alegorie, bez identyczności i substancji istot przedstawianych z rzeczami czy istotami ziemskimi. Hurysy, dziewice o czarnych oczach do dyspozycji, byłyby z innej esencji niż dziewczęta ziemskie, wolne od nieczystości cielesnych i niedoskonałości cielesnych. Może dlatego zawsze pozostają dziewicami?

Demonologia

Allach ze światła stworzył bezpłciowych aniołów. Czterech z nich to archaniołowie:

Dzibril – przenoszący jego rozkazy (Gabriel);
Micha'il – czuwający nad światem (Michael);
Israfil – zadmie w trąbę na Sąd Ostateczny;
Azrail – archanioł śmierci.

Każdy człowiek ma dwóch aniołów stróżów. Nakir i Munkar strzegą grobów, Ridwan strzeże raju, a Malik – piekła. Stworzeni byli przed ludźmi i gdy pojawił się Adam, nakazano im oddać człowiekowi pokłon. Tylko Iblis nie usłuchał, stworzony ze światła nie pokłoni się przed stworzonym z prochu. Allach go za to przeklął.

Dżinny zaś to istoty stworzone z pary i płomienia bez dymu*. Mogą przyjmować różnorodne postacie, a także ludziom pomagać lub szkodzić. Wersety z Koranu i inne pobożne sentencje, noszone na szyi, skutecznie chronią przed nieżyczliwymi dżinnami.

Obrzezania w Koranie nie ma. Zwyczaj obrzezania był znany w dawnej Arabii.

Prawo

Islam to też prawo, tworzone przez Mahometa. Ponieważ dla mnie zagadnienia prawne są niezrozumiałe i średnio interesujące, nie umiem ich dobrze opisać. Zainteresowani fikh i szari'a muszą poradzić sobie sami, a ja opiszę tylko część zagadnień. Prawo zakazuje odstępstwa od wiary, sodomii, cudzołóstwa, nierządu, picia wina, kradzieży, morderstwa, oszczerstwa, fałszywego świadectwa i odmawiania przepisanej prawem jałmużny.

Prawo zezwala muzułmaninowi mieć cztery żony. Stawia jednak warunki: wszystkie poprzednie żony muszą się na to zgodzić, mąż musi je wszystkie traktować tak samo i je utrzymywać. Żona dla muzułmanina nie musi być muzułmanką – może być żydówką, chrześcijanką lub zaratusztrianką. Jednak mąż dla muzułmanki musi być muzułmaninem. Kobieta otrzymuje mahr, jakby wiano, od męża, ale sama nie musi mieć posagu. Mahr dawniej był zapłatą, ale od powstania islamu nie jest nią. Pozostaje przy żonie w przypadku rozwodu.

Koran pozwala też kobiecie swobodnie wyjść za mąż, gdy zostanie wdową, jednak po czterech miesiącach i dziesięciu dniach. Wcześniej nie było to możliwe. Po rozwodzie kobieta powinna czekać 3 miesiące ze ślubem z nowym mężczyzną, jeśli jednak ona i jej były znów biorą ślub – nie muszą czekać. Nie wolno mężczyźnie odprawiać żony i żenić się z nią znów, by ją nękać – ponowny ślub może być tylko dwa razy, chyba że w międzyczasie była ona żoną innego. Kobiety ciężarnej odprawić nie wolno, wolno to zrobić po narodzinach, a matka taka karmi dziecko dwa pełne lata. Ojciec zaś musi utrzymać kobietę w tym czasie.

Koran zabrania zabijania dzieci w obawie przed biedą, co wcześniej się zdarzało. Nakazuje dzieciom szacunek dla rodziców i niesienie im pomocy, wstawia się za sierotami. Należy sprawiedliwie zarządzać ich majątkiem, aż dorosną, nie wolno zaś ich go pozbawiać.

Islam akceptuje niewolnictwo, ale Koran zaleca wykupywanie, dawanie wolności niewolnikom. Czyn ten bywa rekompensatą za przewinienia, rodzajem pokuty. Fałszywe świadectwo jest zbrodnią.

Prawo rozróżnia 3 kategorie przestępstw. Pierwsza, zbrodnie z przelewem krwi, bez kradzieży i rozboju. Druga, przestępstwa przeciwko Bogu, np. odstępstwo od wiary, oraz poważne wykroczenia przeciw porządkowi społecznemu np. kradzież, rozbój i picie wina. Trzecia, wszelkie inne, lekkie wykroczenia przeciwko porządkowi publicznemu.

Słowniczek:

akida – zasady wiary muzułmańskiej;
al-dżahilijja – okres przed islamem;
al-kur’ān – recytacja;
azan – wezwanie do modlitwy;
din – religia, taka całość;
dżanna – ogród;
ihsan – czynienie dobra;
ihram – uświęcenie;
ilm al-kalam – nauka o słowie, dyskusji, część teologii sunnickiej;
ilm at-tauhid – nauka o jedności (boga), teologia;
iman – wiara;
islam – poddanie się bogu;
isnad – łańcuch przekazicieli hadisu;
hadis – nauka tradycji, hadisy są to opowieści o życiu Proroka, jego czynach, wypowiedziach lub milczącej aprobacie, składają się z tekstu i łańcucha osób, które przekazywały opowieść ustnie przed jej spisaniem i o których wiarygodności się dyskutuje;
hadżdż – pielgrzymka do Mekki;
haram – miejsce święte, teren Mekki;
hidżra – emigracja;
kadar – przeznaczenie;
kafirun – niewierni;
La ilaha illa 'Llahu – nie ma bóstwa oprócz Boga – Allacha;
mahr – podarunek;
matn – tekst hadisu;
muszrikun – wyznawcy politeizmu, dodający Bogu towarzyszy;
nar – ogień;
dżahannam – gehenna;
sadaka – jałmużna dobrowolna;
salat – modlitwa;
sandżdżada – dywanik modlitewny;
saum – post w dziewiątym miesiącu;
sunna – (as-sunnah – droga, ścieżka) tradycja tworzona przez hadisy, w szyizmie z dołączonymi opowieściami o następcach Proroka;
szahada – wyznanie wiary, świadectwo, w razie przyjęcia islamu na łóżu śmierci wystarczy wyznanie wiary, by być pełnoprawnym muzułmaninem;
szahid – świadek, męczennik, wchodzi bezpośrednio do raju;
szirk – politeizm;
tafsir – egzegeza Koranu;
tahara – oczyszczenie;
tauhid – wiara w jedynego Boga;
umra – odwiedzenie, przybycie do Mekki w czasie innym niż hadżdż, bo to jest raz w roku;
zakat – jałmużna, podatek socjalny.