Gromowładni cz.7

23 lip 2017
Gromowładni bogowie Filipin, Nowej Zelandii, półwyspu malajskiego, ludów tybeto-birmańskich
Dalej Azja. Ale nie tylko.

Ludy tybeto-birmańskie

Według Konyaków Gawang mieszka w niebie, zbudował sklepienie niebieskie oraz jest twórcą grzmotu i pioruna. Jego pociski to toporki z gładzonego kamienia, typu neolitycznego. Kiedy piorun uderzy w drzewo składa się w ofierze Gawangowi koguta. Co ciekawe, Ga to ziemia, wang to niebo. Przypisuje mu się też cechy matki ziemi – np. za karę zsyła bezdzietność.
Jinhgpo znają nat czyli duchy, wśród których jest duch nieba i grzmotu. Tworzy on chmury i zsyła deszcz, a grzmot jest jego głosem. W dawnych czasach wzywano go, by wskazał przestępcę – uderzeniem pioruna. Karai Kasang, bo tak się ten bóg nazywa, to Ten, który jest ponad chmurami. Co ciekawe, jest Stwórcą – ale świat kształtuje ze zrodzonej już materii kosmicznej.
Szczep Sabeu, gdy kobieta jest bezpłodna, o wiele dzieci dla niej prosi Niebo. O cudowne Niebo tam w górze, ofiarowuję ci tę oto rogatą kozę. Ześlij mi synów i córki, sługi i służebnice, niewolników, mithan i zwierzęta domowe i spraw, by rosły zdrowo i rozmnażały się. Dziwne, że Ziemia jest też kobietą. jak Niebo. I nie dostaje rogatych kóz.

Półwysep malajski

Negryci Semag wierzą w Istotę Najwyższą – Karei, pod postacią małpy. Zna on winy ludzi, a jego imię znaczy grzmot. Gdy słychać grzmot daleko, znaczy to, że bawi się z dziećmi. Piorun to jego sposób porozumiewania się z żoną, mieszkającą na ziemi. Albo sznur pozwalający mu widzieć wszystko. Odpowiednikiem Karei jest Ta Pedn, a u szczepu Batek Nogn – Keto. Ten twórca grzmotu ma oko-słońce (med Keto). Bogowie ci reprezentują aspekt meteorologiczny, słoneczny i świetlisty. Sakajowie znają Enku (postać niedźwiedzia), Bakawa lub Badango, u Ple-Temiarów zwanego też Karei. By odegnać burzę można upuścić sobie krwi. Tworzy się ranę w okolicy łydki, zbiera krew do naczynia i pryska w stronę, skąd słychać grzmot. 

Filipiny

Szczep Aeta nazywa swego boga niebios Kayai albo Kadai, Kalata. Mieszka w niebie, w grocie lub kamiennym domu. Grzmotem przemawia i karze za grzechy, którymi są cudzołóstwo, zabójstwo, kazirodztwo, obrażanie niektórych zwierząt i nieprawidłowe ćwiartowanie upolowanej zwierzyny. Aby oddalić zsyłaną przez niego burzę trzeba sobie upuścić krwi – robią to zwykle kobiety, a jak jest źle, ofiara kobiet nie działa, to mężczyźni.

Nowa Zelandia

Io to bóg Maorysów, Niebo. Istota Najwyższa jest wszechwiedząca, jest źródłem wiedzy. Jest wieczny. Jego żona to Papa, ziemia, z którą rozdzieliły ich bóstwa: oceanu, ludzi, lasów (w tym Tane-Mahuta, link), ich dzieci. Ziemia wzdycha z tęsknoty dymiącymi oparami, a Niebo płacze rosą.
Część szósta

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz