Słowiański wiedźmin

W sadze Wiedźmin można znaleźć odwołania do słowiańskiej mitologii i kultury. To fantasy świetnie je promuje, nawet za granicą. Opieram się tu głównie na książkach, bo je znam, a wszystko co jest o grze, wiem od kolegów i z internetu.

ze slavorum.org

• Strzyga – na dobry początek w Ostatnim życzeniu pojawia się istota mojego rodzaju. Jej wygląd jest zmieniony – jako strzyga przysięgam, że tak nie wyglądam – ale nawet sposób odczarowania pozostał taki sam. Strzygami stawali się ludzie o dwóch sercach i dwóch duszach, rodzący się z zębami. Po śmierci jedna dusza strzygi odchodziła w zaświaty, a druga ożywiała ciało nieboszczyka i wysysała krew z dzieci.
• Wampir – istota ze słowiańskiego folkloru, choć w świecie wiedźmina oczywiście inna. Był to zmarły, który nocami wychodził z grobu, by pić ludzką krew. Ofiara też staje się wampirem czyli oprócz picia krwi potrafi latać, stawać się niewidzialna i hipnotyzować.
• Rusałka – istota książkowa z folkloru, ale bardziej wschodniego niż polskiego, zwane też boginkami. Żeńskie demony przybierające postać niezwykle urodziwych dziewcząt wabiły mężczyzn i ich topiły lub załaskotywały (?) na śmierć.
• Wodnik – wzmianka w Wiedźminie, trochę więcej w trylogii husyckiej. Demon wodny topiący ludzi, można było go przebłagać doroczną ofiarą z kury, ale w XIX wieku rosyjscy chłopi utopili całego konia.
• Latawce – wzmianka w książce, obok wodników zresztą. Powietrzny demon powstały z człowieka zmarłego gwałtowną i przedwczesną śmiercią. Pojawiał się wraz z nadejściem burzy i wichury, a pioruny kierowały się zawsze w jego stronę.
• Kościej – stworzony magicznie pajęczak, brzydki jak noc i niebezpieczny, pojawia się w Drodze, z której się nie wraca ze zbioru Coś się kończy, coś się zaczyna, a także w grze Wiedźmin. Postać z folkloru rosyjskiego, czarny charakter z baśni i podań ludowych. Kościej był czarownikiem – chudym, starym i brzydkim. Mieszkał w zamku wśród gór, był w posiadaniu niezliczonych skarbów. Najważniejszym z nich była żywa woda i martwa woda. Żywa przywracała do życia umarłych i konających, martwa leczyła rany, a jej picie dawało długowieczność. Jest przykładem postaci z duszą zewnętrzną, a raczej sercem zewnętrznym - nie można było go zabić, bo jego serce było schowane poza ciałem.
• Baba Jaga – Wiedźmin III, w książkach jej nie ma, ewentualnie mi umknęła. Postać Baby Jagi, pierwotnie prawdopodobnie ważna w słowiańskiej mitologii, przetrwała jedynie w zdegradowanej formie jako element folkloru. Występuje tam jako stara, odrażająca wiedźma (obwisłe piersi, jedna kościana noga, ślepa lub niedowidząca), mieszkająca w chatce na kurzej stopce w głębi lasu.
• Południca – pojawia się w grze, choć w samej książce jej nie ma, ja ją nawet rysowałam swego czasu.
• Głagolica – pojawia się na mieczu wiedźmina z gry, który tutaj widzimy.
• Novigrad – Nowogród w wersji wiedźmińskiego uniwersum, ot, nazwa wzorowana na prawdziwej.
• Imiona słowiańskich bogów – np. Stribog; pojawiają się jako nazwy kamieni runicznych w grze.
• Elementy w tle – podobno w grze pojawiają się odwzorowania m.in. idola ze Zbrucza. 
• Wiedźmin – serio, skojarzenie z wiedźmą jest tak oczywiste, że nie chciało mi się tego pisać. W książkach raz pojawia się bliższa naszej rzeczywistości nazwa: wiedźmak. W folklorze jest to coś zbliżonego do wiedźmy, tylko że facet i generalnie od wiedźmy fajniejsze, bo dobre. Chronili ludzi, leczyli ich i zwierzęta też, a także przeszkadzali czarownicom w czynieniu zła. Słowa wiedźmak i wiedźma wywodzą się od wiedzieć, wiedza i oznaczają osobę wiedzącą.

Niesłowiańskie, ale warte zauważenia:

• Melitele – bałtycka bogini, którą czczono również w świecie wiedźmina. Była to matka ziemia, można powiedzieć identyczna z tą książkową. 
• Wojny z Nilfgaardem podobno nawiązują do północnych krucjat. Mi raczej to kojarzy się z drugą wojną światową, a Nilfgaard wydaje się być narodowo-socjalistyczny. Chociaż przy czytaniu prędzej wypatrzyłam socjalizm.

Promowanie słowiańskiej kultury to jedna z wielu rzeczy, za które można pochwalić twórczość Andrzeja Sapkowskiego i gry oparte na jego książkach.