Jest wiele gatunków drzew. Zatem przyjrzyjmy się im. Niektóre zasłużyły na oddzielne posty bogactwem informacji, jakie o nich zebrałam. Pozostałe są ułożone alfabetycznie w tym i następnym poście.
Brzoza
Rodzaj Betula, w Polsce Betula verrucosa (brzoza brodawkowata) i Betula pubescens (brzoza omszona). Rodzina brzozowatych, razem z olchą. Liście zawierają saponiny, flawonoidy, olejek eteryczny, garbniki i związki trójterpenowe. W olejku z pączków są α-betulenol, trójterpeny i związki poliprenolowe. Liści można użyć w leczeniu chorób skóry, do kąpieli i do włosów, mają silne działanie moczopędne. Pączki dla odmiany - żółciopędny, używa się ich zewnętrznie przy wypryskach i liszajach. Odwarem z liści barwiono papier i tkaniny - na żółto, żółtozielono lub na brunatnoczarno. Z sadzy powstającej przy spalaniu kory da się zrobić czarny tusz. Zaś górnej części kory Rosjanie w sztukach folklorystycznych używają do tworzenia pudełek, koszyków i sandałów - używano jej też do pisania w Indiach, Chinach a także Rosji.
Brzoza ma znaczenie na północ i wschód od nas, to na to drzewo wchodzili szamani podczas inicjacji i kamłania. Była też atrybutem Frigg. Według Słowian brzoza na grobie chroni przed duchami - zmarłego kładli nogami na wschód, a brzozę sadzili po północnej stronie. Da się brzozy użyć na wianek, do smagania innych w Śmigus-Dyngus i na palmy w Niedzielę Palmową. Współcześnie mówi się, że ma pozytywną energię i dobrze przebywać przy tych drzewach - sprawdziłam, potwierdzam. Brzoza to beith, litera B w oghamie. Pierwsza, symbolizująca początek, kobiecość i delikatność. Brzoza to symbol przejścia od zimy do lata, zmartwychwstania.
Jabłoń
Rodzaj Malus, dużo gatunków, w strefie umiarkowanej występują powszechnie. W Polsce dziko rośnie płonka (Malus sylvestris), dziko i uprawiana jabłoń domowa (Malus domestica), uprawiane zaś to: jabłoń jagodowa (Malus baccata), jabłoń kwiecista (Malus floribunda), jabłoń Niedźwieckiego (Malus sieversii), jabłoń nieska (Malus pumila), jabłoń purpurowa (Malus purpurea), jabłoń Scheideckera (Malus scheideckeri). Liście jabłoni używane były w zaklęciu dziewięciu ziół. Owoce zaś Celtowie kojarzyli przede wszystkim z nieśmiertelnością.
Ich zaświatem był Avalon, wyspa jabłek, centrum Avalonu była Mag Mell, Równina Szczęścia. Rosło tam to drzewo mająca jednocześnie kwiaty i owoce. Zjedzenie owocu z niego dawało nieśmiertelność i wieczną młodość.
Były też złote jabłka:
- wieńczyły laskę Conchobara - legendarnego króla irlandzkiego;
- miała je z własnego sadu Hera;
- i Afrodyta;
- jabłko niezgody, które wywołało wojnę trojańską, podrzucone przez Eris;
- W historii Atalanty. Nie chciała ona wyjść za mąż, bądź to z wierności Artemidzie, bądź to dlatego że usłyszała przepowiednię, że po ślubie zostanie przemieniona w zwierzę. Oświadczyła więc, że poślubi tylko mężczyznę, który pokona ją w biegu. Jeśli natomiast ona zwycięży, zabije zalotnika. Zdarzyło się pewnego dnia, że zakochał się w niej Melanion, jej kuzyn. Melanion, świadom przewagi dziewczyny, postanowił użyć podstępu. Stawił się na start ze złotymi jabłkami, które otrzymał od Afrodyty z jej ogrodu na Cyprze albo z ogrodu Hesperyd. W czasie biegu, gdy Atalanta go doganiała, młodzieniec rzucał jej pod nogi jeden po drugim owoce.
Jabłka łączyły się aż z trzema greckimi boginiami: urodzaju, małżeństwa i miłości. Demeter Malophoros, Hera i Afrodyta. Dla Rzymian jabłko było symbolem życia wiecznego i zaświatów; podobnie jak dla Celtów. Hindusi swoich bogów umieszczali na górze Meru, gdzie rośnie jabłoń Jambu, a obok owej góry kosmicznej jest Wyspa Różanej Jabłoni, Jambudvipa. W mitologii nordyckiej złote jabłka Iduny pełnia rolę ambrozji, użyto ich też do przekonania Gerd do małżeństwa z bogiem Frejem. W mitologii osetyjskiej cudownej jabłoni w sadzie Nartów strzegą bracia Ashar i Ashartag. A chrześcijanie wolą jabłko kojarzyć z grzechem. Każdy ma to, co lubi. Wszystko dlatego, że w łacinie jabłko jest homonimem zła. Jabłko to też atrybut władzy królewskiej, Nowy Jork i pewna firma. Oghamicznie K lub Q, quert, wybór, który musi być dokonany, często trudny, miedzy podobnymi rzeczami. Jak ja, gdy mam wybrać, jaki rodzaj jabłka chcę kupić.
Odsyłam też do artykułu ze strony poświęconej religii protoindoeuropejskiej.
Jesion
Rodzaj Fraxinus, z jego liści we Francji i Belgii robi się napój alkoholowy, drewno jest również użyteczne. W Polsce dziko rosną jesion pensylwański (antropofit zadomowiony) i wyniosły. Również roślina ozdobna. Jesionem było wspomniane Yggdrasil. W mitologii greckiej jesion zamieszkiwały nimfy meliady. Urodziły się one z krwi okaleczonego Uranosa i z tego powodu jesionu używano do tworzenia oszczepów mających powodować duży upływ krwi. Meliady były opiekunkami stad i dzieci porzuconych pod jesionami. W oghamie litera N, nion, oznacza życie, połączenie z kosmosem.
Lipa
Rodzaj Tillia w Polsce lipa drobnolistna (Tillia cordata) i lipa szerokolistna (Tillia platyphyllos). Drewno miękkie, łatwe w obróbce, używane do wyrobu instrumentów, w rzeźbiarstwie i snycerstwie, roślina ozdobna oraz miododajna. Polecam miód z lipy. Kwiatostan zawiera ponad 20 flawonoidów, sole mineralne, witaminę C, pektyny, olejek eteryczny, fitosterole. Nie przejmujcie się, jeśli nie rozumiecie tych mądrych słów, to fajne rzeczy. Pod tym drzewem to Kochanowski sobie siadywał. Pisał o niej też Słowacki w Podróży na Wschód i Konopnicka. W międzywojniu liść lipy był symbolem mniejszości polskiej w Niemczech. Jest narodowym drzewem Czechów, Słowaków, Słoweńców i Serbów Łużyckich. W Chorwacji kuna dzieli się na 100 lip właśnie. W mitologii rzymskiej była poświęcona Wenus, a u Słowian chroniła przed piorunami, a jej dotknięcie uzdrawiało. A miejscowości Świętolipie i Święta Lipa pozdrawiają, zwłaszcza ta ostatnia z sanktuarium maryjnym (które jest tak pogańskie, że nawet nie trzeba tego udowadniać). Kwitną w lipcu. Miejscowości: Lipki (10 na Białorusi, 6 w Polsce, ta w powiecie złotowskim ma herb, 1 na Ukrainie, do tego jedno wzgórze), Lipki Małe i Lipki Wielkie w tej samej gminie, Lipce Reymontowskie, Lipce (3 polskie wsie i miejscowość w Słoweni), Święta Lipka.
Miłorząb
Żywa skamielina, dinozaury mogły podgryzać listki. Jedyny gatunek, jaki przetrwał to Ginkgo biloba, miłorząb dwuklapowy, istnieją takie odmiany jak Bolesław Chrobry czy Kazimierz Wielki. Jest rośliną ozdobną i leczniczą. Wyciąg zawiera glikozydy flawonowe, usprawnia krążenie obwodowe i mózgowe, pomaga na koncentrację i pamięć, zmniejsza ryzyko raka u myszy, a na ludziach jeszcze nie sprawdzono. Z osnówek robi się mydło, a jądro nasienia da się zjeść, zaś prażone nasiona są powszechnym pożywieniem w Japonii. Naturalnie występuje jedynie w Chinach. Czczony w Japonii, drzewo świątynne. Liść miłorzębu to symbol Tokio. I robi się z miłorzębu bonsai.
Morwa
Rodzaj Morus, występuje w Azji, Afryce i Ameryce Północnej. Liście morwy stanowią pokarm larw jedwabników. Wyciągu z morwy używano do leczenia cukrzycy, gorączki i kaszlu, owoce niektórych gatunków są jadalne. Chińskie drzewo świata według Herbów, legend, dawnych mitów, nie mam książki pod ręką, a nie mogę znaleźć potwierdzenia. Mam za to ciekawy fragment z Mitologii chińskiej Künstlera.
Wyniosłe Drzewo, czyli Kien-mu, rośnie w Tukuangu. Gdy słońce jest w zenicie, nie daje ono cienia. Gdy krzykniesz w jego pobliżu, nie usłyszysz żadnego dźwięku. Tu właśnie jest środek nieba i ziemi. Wyniosłe Drzewo jest wysokie na setki stajań, lecz nie ma gałęzi. Tylko w górze ma ono dziewięć sęków, a na dole dziewięć odrostków. Kiedy pociągniesz za korę Wyniosłego Drzewa, odchodzi ona i jest podobna do skóry pasiastego węża. […] Oto to jest właśnie środek nieba i ziemi. Jest to miejsce skąd pochodzi Su-nü. Tu też rosną: tłusty bób, tłusty ryż i tłuste proso, kaoliang i wszelkie inne zboże. I zimą i latem grają tu na gęślach. Śpiewają tu ptaki luan i tańczą feniksy. Tu Drzewo Boskiej Wieczności, czyli Ling-szou, kwitnie i rodzi owoce. Jest tu obfitość traw wszelkich i drzew. Pełno tu różnych zwierząt, które tu się gromadzą. Trawy zaś nie usychają ni latem, ni zimą
Jedna z angielskich rymowanek to Here We Go Round the Mulberry Bush. Mulberry - morwa.
Here we go round the mulberry bush,
The mulberry bush,
The mulberry bush.
Here we go round the mulberry bush
So early in the morning.
This is the way we wash our face,
Wash our face,
Wash our face.
This is the way we wash our face
So early in the morning.
This is the way we comb our hair,
Comb our hair,
Comb our hair.
This is the way we comb our hair
So early in the morning.
This is the way we brush our teeth,
Brush our teeth,
Brush our teeth.
This is the way we brush our teeth
So early in the morning.
This is the way we put on our clothes,
Put on our clothes,
Put on our clothes.
This is the way we put on our clothes
So early in the morning.
Here we go round the mulberry bush,
The mulberry bush,
The mulberry bush.
Here we go round the mulberry bush
So early in the morning.
W heraldyce morwowy (murrey) to taki ciemny czerwony, wpadający lekko w róż. Ot, takie bordo. Nie jest to standardowy kolor, nawet po polsku nie da się o nim znaleźć informacji. W Szkocji i Kanadzie ten kolor jest bardziej brązowy. Morula jest od łacińskiego morwa, to średniozaawansowane stadium bruzdkowania całkowitego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz